در خانواده­, های تک والد مادر، پدر به دلایلی مانند فوت یا طلاق، حضور ندارد. این پژوهش با هدف بررسی چالش های خانواده های تک­, والد مادر انجام گرفت. راهبرد پژوهش حاضر، کیفی و روش آن، تحلیل محتوای کیفی از نوع استقرایی است. جامعه پژوهش شامل تمامی مادران تک­, والد تحت پوشش اداره بهزیستی شهرستان رامسر در سال 1403 می شود. مصاحبه با این مادران تا زمانی که داده­, ها به اشباع رسیدند، ادامه یافت و در مجموع در فرایند پژوهش با هفده مادر تک­, والد مصاحبه شد. پس از تحلیل مصاحبه ها در زمینه چالش های مادران تک والد، شش مضمون اصلی یافت شد که شامل چالش های اقتصادی و شغلی، چالش های روانی، چالش های جنسی، چالش های اجتماعی، چالش های خانوادگی و چالش های مرتبط با فرزند می شود. برای رفع چالش های پیش روی مادران تک والد و کمک به بهبود کیفیت زندگی آنها و فرزندانشان، این پژوهش پیشنهاد می کند که دولت با اتخاذ رویکردی جامع، اقدامات زیر را در دستورکار خود قرار دهد: ایجاد فرصت های شغلی انعطاف پذیر و آموزش های حرفه­, ای و مهارتی، ارائه خدمات مشاوره ای رایگان، تقویت شبکه های حمایتی اجتماعی، افزایش آگاهی عمومی از طریق برنامه های آموزشی و اطلاع رسانی و بازنگری در قوانین به منظور تضمین حقوق قانونی و عدالت اجتماعی برای مادران تک­, والد و فرزندانشان.

زمینه و هدف: هدف از این پژوهش مقایسه مشکلات رفتاری و هیجانی در بچه های تک والد تحت سرپرستی مادر با خانواده های دو والد در کمیته امداد امام خمینی (ره) تهران است. منظور از مشکلات رفتاری علایمی مثل پرخاشگری، بزهکاری و مشکلات اجتماعی است و منظور از مشکلات هیجانی علایمی مثل افسردگی، اضطراب و شکایات جسمانی است.روش بررسی: این پژوهش از نوع مقطعی و نمونه گیری آن به روش خوشه ای بود. حجم نمونه برای هر گروه 230 و در کل 460 نفر به دست آمد. جهت اندازه گیری مشکلات رفتاری هیجانی از پرسشنامه CBCL استفاده شد.یافته ها: در هیچ یک از خرده مقیاس های CBCL بین خانواده های دو والد و تک والد تفاوت معنی داری وجود ندارد. آزمون رگرسیون لجستیک جهت تعیین احتمال وقوع هر یک از سطوح متغیر کیفی دو حالته بر اساس متغیرهای مستقل نشان داد که متغیرهای مستقلی مثل جنس، سابقه روانپزشکی کودک و سابقه مراجعه به روانپزشک در والدین تاثیر معنی داری بر احتمال وقوع متغیر کیفی دو حالته یعنی نمرات مقیاس های برونی سازی، درونی سازی و کل دارند. برای تبدیل نمرات این مقیاس ها به متغیر کیفی دو حالته از نقطه برش 64 استفاده شد.نتیجه گیری: با توجه به یافته ها مشخص گردید خانواده های دو والد در این مطالعه از شرایط خاصی برخوردار هستند. بنابراین نتایج از قدرت تعمیم بالایی برخوردار نیستند. در این خانواده ها پدر به عللی از قبیل ناتوانی جسمی یا بیماری روانی قدرت کافی برای اداره خانواده ندارد لذا نقش وی کمرنگ می شود و شرایط خانواده به خانواده های تک والد نزدیک می گردد و در نهایت منجر به کاهش تفاوت مشکلات رفتاری و هیجانی بین دو گروه والد و تک والد در نمونه های پژوهش می گردد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی نمایش درمانگری خانواده بر کاهش تعارض والد فرزند در نوجوانان انجام شد. روش پژوهش این مطالعه شبه آزمایشی با ساختار طرح تک آزمودنی است. گروه نمونه به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و شامل 4 نوجوان 12-14 ساله می شد که در دو مدرسه راهنمایی منطقه یک شهر تهران در سال تحصیلی 1392-1393 مشغول به تحصیل بودند. آزمودنی ها در هفت جلسه نمایش درمانگری خانواده شرکت کردند و پرسشنامه اندازه گیری تعارض والد نوجوان (فرم نوجوان) سه مرتبه پیش از اجرای مداخله (خط پایه) و در جلسات سوم، پنجم و هفتم نمایش درمانی توسط آنها تکمیل گردید. علاوه بر این به منظور پیگیری روند تغییرات پس از مداخله، نتایج پژوهش 2 مرتبه (دو هفته و چهار هفته پس از مداخله) به وسیله پرسشنامه مذکور پیگیری شد. یافته های پژوهش با استفاده از روش های تحلیل چشمی نمودار، محاسبه اندازه اثر و درصد تغییرات تحلیل شدند. تحلیل یافته ها نشان داد نمایش درمانگری خانواده در کاهش تعارض والد نوجوان در هر چهار آزمودنی مؤثر بوده است. مسئله قابل توجه تغییر چشمگیر تعارض والد نوجوان در سه جلسه اول مداخله بود. یعنی همزمان با آموزش تعاملات مثبت در خانواده، بهبود روابط، تأکید بر لزوم تفریح در خانواده و در بیرون از خانواده و تأکید بر نقش پدر در خانواده، بیشترین تغییرات در آزمودنی ها گزارش شد.

هدف پژوهش حاضر، مقایسه ویژگی های شخصیتی و سازگاری فردی - اجتماعی دانش آموزان دختر و پسر تک والد و دو والد شهر اصفهان بود. برای این منظور، 160 دانش آموز به صورت تصادفی ساده انتخاب و از نظر ویژگی های شخصیتی و سازگاری فردی - اجتماعی مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج، نشان داد که دانش آموزان تک والد و دو والد از لحاظ ویژگی های شخصیتی و سازگاری فردی - اجتماعی تفاوت معناداری ندارند.

هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه اختلال رفتاری و خودپنداره دانش آموزان پسر خانواده های تک والد و خانواده های عادی دوره ابتدایی شهر تهران بوده است روش تحقیق علی مقایسه ای و جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره ابتدایی (خانواده های عادی و خانواده های تک والد) منطقه 2 تهران بود که برای انتخاب نمونه مورد نظر از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شد و نمونه شامل 122 نفر فرزندان خانواده تک والد (61 نفر سرپرست مادر، 61 نفر سرپرست پدر) و 122 نفر فرزندان خانواده عادی میباشد. ابزار پژوهش پرسشنامه خود پنداره مربوط به مدرسه و پرسشنامه اختلالات رفتاری کانرز (ویژه معلم) بود. نتایج پژوهش نشان می دهد میانگین اختلالات رفتاری در دانش آموزان عادی پایین تر از دانش آموزان تک والد پدر و تک والد مادر است. همچنین بین میانگین اختلالات رفتاری در دانش آموزان تک والد پدر با تک والد مادر نیز تفاوت معنی دار وجود دارد بطوری که میانگین اختلالات رفتاری در دانش آموزان تک والد مادر پایین تر از دانش آموزان تک والد پدر است و همچنین نتایج نشان دادکه خود پنداره تحصیلی در سه گروه دانش آموزان تک والد- مادر، تک والد- پدر و عادی متفاوت است. میانگین خود پنداره تحصیلی در دانش آموزان عادی بالاتر از دانش آموزان تک والد پدر و تک والد مادر است. اما بین میانگین خود پنداره تحصیلی در دانش آموزان تک والد پدر با تک والد مادر تفاوت معنی دار وجود ندارد.

مقدمه مسئله جدایی زوجین از یکدیگر به هر دلیلی که اتفاق بیفتد، می تواند تاثیرات روحی و روانی مخربی را بر اعضای خانواده بر جا گذارد که افسردگی یکی از عمده ترین این مشکلات است بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیک بر افسردگی نوجوانان دختر تک والد مدارس متوسطه دوم شهرستان تویسرکان انجام پذیرفت. روش در این پژوهش از روش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد و جامعه آماری آن را کلیه دانش آموزان دختر تک والد متوسطه دوم شهر تویسرکان در سال تحصیلی 1396-1397 تشکیل دادند که 30 نفر از این دانش آموزان به شیوه نمونه-گیری هدفمند از بین 200 دانش آموز تک والد دارای افسردگی بر اساس ملاک های ورود به پژوهش انتخاب گردیده و به تصادف در دو گروه 15 نفره آزمایش و کنترل جای دهی شدند برای هر دو گروه پیش آزمون، شامل مقیاس افسردگی بک به اجرا درآمد و گروه آزمایش به مدت 10 جلسه 90 دقیقه ای تحت رفتاردرمانی دیالکتیکی قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکردند. هر دو گروه مجددا پس آزمون را تکمیل نموده و نتایج از طریق تحلیل کواریانس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نتایج نشان داد؛ رفتاردرمانی دیالکتیکی در کاهش نشانه های افسردگی موثر است و آزمودنی های گروه آزمون در مقایسه با گروه کنترل، کاهش معنی داری را در افسردگی و نشانه های شناختی و عاطفی و جسمانی آن از خود نشان داده اند. بحث و نتیجه گیری نتیجه این پژوهش نشان می دهد که می توان از این رویکرد درمانی در کاهش مشکلات شناختی و عاطفی دختران تک والد استفاده نمود و ضمن کاهش افسردگی، از بروز مشکلات رفتاری و آسیب های اجتماعی که این دختران را تهدید می نماید پیشگیری کرد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

مقدمه: کودکان تک والد از زمره کودکانی هستند که نیازمند توجه جدی از طرف جامعه درمانی و آموزشی هستند. این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی هنر-بازی درمانی شناختی-رفتاری و بازی درمانی مبتنی بر روابط والد-کودک بر کیفیت تعاملات والد-کودک در کودکان تک والد اجرا شد. روش: روش پژوهش نیمه تجربی در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. 54 نفر از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه مداخله وگروه کنترل (هر گروه 18 نفر) گمارده شدند. از پرسشنامه تعاملات والد-کودک برای سنجش متغیر وابسته استفاده شد. دو گروه هنر-بازی درمانی شناختی-رفتاری و بازی درمانی مبتنی بر روابط والد-کودک طی 10 جلسه (90 تا 120 دقیقه هر جلسه) تحت درمان قرار گرفتند و گروه کنترل هیچگونه درمانی دریافت نکرد. نتایج: در کیفیت تعاملات والد-کودک بین گروه هنر-بازی درمانی شناختی-رفتاری و بازی درمانی مبتنی بر روابط والد-کودک با گروه کنترل تفاوت معناداری وجود دارد (0/01>p). همچنین بین گروه هنر-بازی درمانی شناختی-رفتاری و بازی درمانی مبتنی بر روابط والد-کودک در تاثیر بر کیفیت تعاملات والد کودک تفاوت معناداری به دست نیامد (0/05